các dạng bài so sánh văn học

YOMEDIA. Giáo án điện tử môn Toán lớp 3 - Bài: So sánh các số trong phạm vi 100000 được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp học sinh nhận biết và so sánh hai số có số chữ số bằng nhau trong phạm vi 100000; tìm số lớn nhất và bé nhất trong một dãy sô; sắp xếp số theo tứ tự; Góp phần tháo gỡ những khó khăn trên, bài viết này xin đưa ra một số gợi ý để cùng các em ôn tập, phục vụ cho mùa thi 2009-2010. 1. Khái niệm so sánh văn học cần phải được hiểu theo ba lớp nghĩa khác nhau. Thứ nhất, so sánh văn học là “một biện pháp tu từ để tạo Qua bài tập 1, củng cố cho em kiến thức gì? Bài tập 1 củng cố về kiến thức so sánh hai số thập phân. Bài 2. Viết các số sau theo thứ tự từ bé đến lớn: Nhóm 2 (5 phút) 5,7 ; 6,02 ; 4,23 ; 4,32 ; 5,3 . Kết quả: 4,23 ; 4,32 ; 5,3 ; 5,7 ; 6,02 Bài 3. Tìm chữ số x, biết: 9,7x8 9,718 Làm Was Ist Besser Single Oder Beziehung. Nghị luận văn học so sánh là dạng bài “khó nhằn” bởi phạm vi vấn đề cần nghị luận thường không nằm trong một tác phẩm. Hơn nữa, dạng bài này khá mới và chưa được cụ thể hóa thành bài học trong sách giáo khoa. Nếu để ý đề thi từ năm 2014 trở về trước, kiểu bài nghị luận so sánh văn học thường xuất hiện trong đề thi khối C, vấn đề cần nghị luận thường nằm ở 2 tác phẩm văn học. Đây là kiểu bài nghị luận văn học yêu cầu cao về kiến thức và kỹ năng. Từ trước đến nay, khái niệm “so sánh” trong văn học thường được học sinh hiểu nhiều cách. Có bạn hiểu so sánh văn học như là biện pháp tu từ từ vựng trong tiếng Việt. Cũng có bạn hiểu so sánh như một thao tác lập luận trong số thao tác cần thiết của một bài làm văn. Còn trong bài viết này, chúng ta bàn về khái niệm so sánh dưới góc độ một phương pháp, một cách thức trình bày khi viết bài nghị luận, tức là như một kiểu bài nghị luận. Mục đích của kiểu bài này trước hết và quan trọng là để chỉ ra được chỗ giống và khác nhau giữa các đối tượng so sánh, từ đó thấy được những mặt kế thừa, những điểm cách tân của từng khuynh hướng văn học, giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm; thấy được vẻ đẹp riêng của từng tác phẩm; sự đa dạng muôn màu của phong cách nhà văn, góp phần hình thành kỹ năng lý giải nguyên nhân của sự khác nhau giữa các hiện tượng văn học. Đối tượng của bài nghị luận văn học dạng so sánh rất đa dạng. Đó có thể là một khuynh hướng văn học, một giai đoạn văn học hay các tác phẩm cụ thể. Đề có thể yêu cầu so sánh 2-3 tác phẩm với nhau hoặc những yếu tố khác nhau trong cùng một tác phẩm. Bình diện các vấn đề so sánh cũng rất rộng, bao gồm đề tài, nhân vật, tình huống, cốt truyện, cái tôi trữ tình, chi tiết nghệ thuật, nghệ thuật trần thuật, phong cách nghệ thuật… Thầy giáo Đặng Ngọc Khương. Ví dụ cụ thể giúp học sinh có cách làm dạng bài nghị luận so sánh văn học như sau Đề bài Cảm nhận của anh/chị về những vẻ đẹp khuất lấp của nhân vật người vợ nhặt Vợ nhặt - Kim Lân và nhân vật người đàn bà hàng chài Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu. Hoặc 1 "Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông, hình như mỗi lần có chiếc thuyền nào xuất hiện ở quãng ầm ầm mà quạnh hiu này, mỗi lần có chiếc thuyền nào nhô vào đường ngoặt sông là một số hòn lại nhổm cả dậy để vồ lấy thuyền. Mặt hòn nào hòn nấy trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm, méo mó hơn cả cái mặt nước chỗ này". Người lái đò sông Đà - Nguyễn Tuân 2 "Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời mình như một cô giá Di – gan phóng khoáng và man dại". Ai đã đặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường Anh/chị hãy làm sáng tỏ những nét giống nhau và khác nhau trong phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân và Hoàng Phủ Ngọc Tường qua hai đoạn trích trên. Hướng dẫn Để bao quát hết các đối tượng nói trên trong phạm vi một bài viết là điều không khả thi, chính vì vậy tôi chỉ dừng lại ở việc phác thảo một dàn ý cơ bản đề từ đó học sinh có thể vận dụng linh hoạt nhằm giải quyết vấn đề. Cũng giống như bất kì một dạng văn nghị luận nào khác, kiểu bài nghị luận văn học so sánh cũng cần đảm bảo đúng và đủ cấu trúc 3 phần Mở bài, thân bài và kết bài. 1. Mở bài - Dẫn dắt mở bài gián tiếp Học sinh nên tìm một điểm chung nào đó của hai đối tượng để dẫn dắt. Cách mở bài này không chỉ tạo nên sự gắn kết của đối tượng ngay từ đầu mà còn tạo được hứng thú cho người đọc. - Giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánh Chỉ cần giới thiệu ngắn gọn, đủ thông tin chính và nêu được đối tượng. Tránh tình trạng mở bài quá dài hoạc lan man. 2. Thân bài a. Cảm nhận, phân tích các đối tượng * Phân tích đối tượng so sánh thứ nhất * Phân tích đối tượng so sánh thứ hai Lần lượt phân tích nội dung và nghệ thuật của hai đối tượng. Mức độ đầy đủ nhưng không quá chi tiết, dàn trải giống như bài nghị luận về một tác phẩm, để tránh tình trạng không đáp ứng đủ thời gian. Bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích.. b. So sánh các đối tượng * Nét tương đồng * Nét khác biệt Sau khi phân tích làm rõ từng đối tượng, chúng ta tiến hành so sánh để chỉ ra nét tương đồng và khác biệt trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật. Bước này đòi hỏi phải có sự cân nhắc chọn lọc, tránh tình trạng so sánh tràn lan hoạc không tương ứng ở các bình diện. Để làm tốt bước này cần kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích và thao tác lập luận so sánh. * Lý giải sự tương đồng, khác biệt giữa hai đối tượng Để lí giải được sự tương đồng và khác biệt của các đối tượng, chúng ta cần dựa vào bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học… Bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích. 3. Kết bài - Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu. - Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân. Thầy Đặng Ngọc KhươngHệ thống giáo dục HOCMAI Dàn ý kiểu bài so sánh, bộ đề so sánh văn học có đáp án và bài văn mẫu tham khảo. Tài liệu ôn thi học sinh giỏi môn văn -So sánh hai chi tiết trong hai tác phẩm – So sánh hai đoạn thơ – So sánh hai đoạn văn – So sánh hai nhân vật – Ngoài ra học sinh có thể gặp các dạng đề khác của so sánh văn học như trào lưu, khuynh hướng, sự thay đổi phong cách của các nhà văn… Xem thêm bài viết Các dạng đề so sánh văn học thường gặp Cách làm dạng đề so sánh văn học Quy trình và cách thức thực hiện kiểu bài so sánh a. Quy trình Quy trình thực hiện kiểu bài so sánh có thể phân lập theo các bước sau. Đề bao giờ cũng đưa ra các đối tượng để so sánh hai đoạn thơ, hai đoạn văn, hai nhân vật, hai chi tiết…Vì vậy học sinh có thể làm theo các bước sau – Mở bài Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm, vấn đề cần so sánh nên đi từ những điểm tương đồng của hai vấn đề được so sánh để bài chặt chẽ. – Thân bài + Phân tích đối tượng thứ nhất. + Phân tích đối tượng thứ hai. + Tìm điểm tương đồng, khác biệt. + Lí giải nguyên nhân dựa vào hoàn cảnh sáng tác, phong cách riêng của tác giả + Đánh giá đóng góp của nhà văn và tác phẩm đó đối với tiến trình phát triển của văn học Tùy thuộc vào khả năng của học sinh và kiểu đề áp dụng linh hoạt phần này – Kết luận Khẳng định lại vấn đề cần so sánh, mở rộng liên hệ…Chú ý khi làm dạng đề này. – Trước hết, cần phân lập đối tượng thành nhiều bình diện để đối sánh. Bước này nhằm phát huy trí tuệ sắc sảo và mĩ cảm của học sinh. Trên đại thể, hai bình diện bao trùm là nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật. Tùy từng đối tượng được yêu cầu so sánh mà có cách chia tách ra các khía cạnh nhỏ khác nhau từ ngôn từ, hình ảnh, chi tiết, kết cấu, âm hưởng, giọng điệu đến đề tài, chủ đề, tư tưởng và cảm hứng nghệ thuật. – Sau đó cần nhận xét, đối chiếu để chỉ ra điểm giống và khác nhau. Bước này đòi hỏi học sinh cần có sự quan sát tinh tường, phát hiện chính xác và diễn đạt thật nổi bật, rõ nét, tránh nói chung chung, mơ hồ. – Cuối cùng là đánh giá, nhận xét và lí giải nguyên nhân của sự giống và khác nhau đó. Bước này đòi hỏi những tiêu chuẩn chắc chắn và bản lĩnh vững vàng cùng những hiểu biết sâu sắc ngoài văn bản để tránh những suy diễn tùy tiện, chủ quan, thiếu sức thuyết phục. Cách thứcCách trình bày kiểu bài so sánh thông thường có hai cách là nối tiếp và song tiếp là lần lượt phân tích từng đối tượng sau đó chỉ ra cái giống và khác nhau . Cách này dễ làm nhưng khó hay, nhiều khi trùng lặp ý và sắc thái so sánh bị chìm. Tuy nhiên, vì yêu cầu cho đại trà nên đáp án đại học những năm qua thường gợi ý theo cách này. Thứ hai là song song tức là song hành so sánh trên mọi bình diện của hai đối tượng. Cách này hay nhưng khó, đòi hỏi khả năng tư duy chặt chẽ, lô gích. Xem thêm bài viết Cách mở bài cho dạng đề so sánh văn học Cách làm dạng đề so sánh hai nhân vật Hướng dẫn làm Dạng đề so sánh hai đoạn thơ Bộ đề dạng so sánh văn học Phần bài tập dạng đề so sánh, các bạn xem ở link này Bộ đề so sánh văn học Xem thêm Giáo án hội giảng Chiếc thuyền ngoài xa ngữ văn lớp 12 Bài 16. Phong trào giải phóng dân tộc và tổng khởi nghĩa tháng Tám 1939-1945. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời – Lịch sử 12 Suy nghĩ về câu nói “ Học mà không suy nghĩ thì luôn u tối, suy nghĩ mà không học thì luôn nghi ngờ” Đề đọc hiểu văn bản Khúc dân ca_ Nguyễn Duy Nghị luận xã hộiTuổi trẻ cần trong sạch từ thể chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm Bài viết cùng chủ đề Kinh nghiệm ôn thi Ngữ văn 2017 Hướng dẫn làm dạng đề cảm nhận về chi tiết trong tác phẩm văn học Đề đọc hiểu bài thơ Tự hát của Xuân Quỳnh Một số đề nghị luận xã hội hay dành cho học sinh lớp 10-11-12 Đề đọc hiểu Ngữ Văn hay Cây xấu hổ Bạn đừng nên chờ đợi những quà tặng bất ngờ của cuộc sống mà hãy tự mình làm nên cuộc sống Đề đọc hiểu về bài Thuyền và biển của Xuân Quỳnh Đọc hiểu về tác phẩm văn học ngoài chương trình Câu hỏi Đọc hiểu về bài thơ Tự tình Hồ Xuân Hương Nghị luận xã hội Facebook trong đời sống của giới trẻ Đề nghị luận xã hội Suy nghĩ về câu chuyện Một người ăn xin Nghị luận xã hội thông điệp gửi tới Đảo Trường Sa Nghị luận xã hội Suy nghĩ về lối sống đẹp Nghị luận xã hộiTrên đường thành công không có vết chân của người lười biếng Đề đọc hiểu về bài Thời gian của Văn Cao, SGK Ngữ văn 10 Đề đọc hiểu về bài Đất nước Nguyễn Đình Thi Cách trình bày kiểu bài so sánh văn học đạt điểm cao So sánh văn học là một thao tác tư duy, được rèn luyện để trở thành một ý thức, một thói quen trong cảm thụ văn chương, giúp việc cảm thụ, phân tích được sâu sắc và tinh tế. Song so sánh văn học cũng trở thành một kiểu bài nghị luận đòi hỏi phải có một phương pháp, một cách thức trình bày tương ứng. Có hai cách trình bày bài nghị luận so sánh như sau 1 Cách 1 Kiểu bài so sánh nối tiếp. a Khái quát gọn những nét tương đồng và khác biệt, nét chung và nét riêng của đối tượng so sánh. b Lần lượt khai thác cụ thể từng đối tượng được so sánh, hết đối tượng này chuyển sang đối tượng khác chú ý khai thác, phân tích trong sự so sánh. c Đánh giá, tổng hợp. Cách này có thể dùng cho đối tượng so sánh ở cấp độ nhỏ, ít như từ ngữ, hình ảnh, chi tiết, kết cấu, đoạn trÝch ng¾n… khảo sát trong một đến hai tác phẩm. VD Cùng bộc lộ nỗi nhớ về Tây Bắc trong bài Tây Tiến, Quang Dũng viết Sông Mã xa rồi, Tây Tiến ơi! Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi Mường Lát hoa về trong đêm hơi. trong bài Tiếng hát con tàu Chế Lan Viên viết Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo mây phủ Nơi nao qua lòng lại chẳng yêu thương? Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở Khi ta đi, đất đã hóa tâm hồn. Cảm nhận của anh / chị về hai đoạn thơ trên. Đề thi tuyển sinh đại học khối C năm 2008 Cách 2 Kiểu bài so sánh song song. a Khái quát gọn như kiểu bài thứ nhất. b Chia tách đối tượng thành nhiều bình diện, khai thác trong sự đối sánh. Lấy cái chung làm nền tảng, làm tiêu chí so sánh, từ những nét giống nhau đó mà chỉ ra, phân tích những nét khác biệt của đối tượng so sánh. Đánh giá, tổng hợp. * Đây là cách làm khó song rất hay, thể hiện được khả năng tư duy, năng lực khái quát và cảm thụ tinh, sắc của học sinh giỏi. Cách làm này sử dụng cho các cấp độ so sánh lớn như hình tượng nghÖ thuËt, tác phẩm, phong cách tác giả, thời đại văn học, khuynh hướng sáng tác… Được khảo sát trong hai hay nhiều tác giả, tác phẩm… VD Thơ nữ viết về tình yêu thường thể hiện sâu sắc bản lĩnh và ý thức về hạnh phúc của chính người phụ nữ. Hãy phân tích, so sánh bài thơ Tự tình Bài II của Hồ Xuân Hương và Sóng của Xuân Quỳnh đề làm rõ nét chung và nét riêng trong tâm sự tình yêu của hai nữ tác giả ở hai thời đại khác nhau. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP MINH HỌA Có 1 dãy bài tập, các em bấm vào link này dạng đề so sánh văn học Hướng dẫn cách làm bài so sánh văn họcCách làm bài so sánh văn họcSo sánh văn học là một dạng đề mới, thường xuất hiện trong đề thi đại học, cao đẳng trong những năm gần đây. Nhằm giúp các bạn học sinh THPT học tốt môn Văn, chuẩn bị tốt cho các kỳ thi, các bạn có thể tham khảo đề xuất cách làm dạng đề so sánh văn học. Tài liệu chia sẻ những kinh nghệm rất hữu ích, giúp học sinh vượt qua khó khăn khi làm dạng bài xuất cách làm dạng đề so sánh văn họcSo sánh văn học là một kiểu bài khá mới mẻ nên chưa được cụ thể hóa thành một bài học riêng trong chương trình Ngữ văn bậc THPT, cũng không có nhiều tài liệu, bài viết để tham bài này chưa "lộ diện" trong sách giáo khoa nên không ít giáo viên tỏ ra lúng khi hướng dẫn học sinh viết bài, điều đó cũng ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng làm bài thi của học phát từ thực tiễn giảng dạy cũng như vai trò của một giáo viên tâm huyết với nghề văn, đồng thời góp phần tháo gỡ những khó khăn trên, cô Lê Thị Quỳnh Sen - Trường THPT Dương Quảng Hàm Hưng Yên đã chia sẻ những kinh nghệm rất hữu ích, giúp học sinh vượt qua khó khăn khi làm dạng bài so sánh văn loại đề so sánh văn học thường gặpBằng sự trải nghiệm của bản thân và dựa vào tổng kết các đề thi của những năm gần đây, cô Lê Thị Quỳnh Sen đã thống kê và khái quát lại thành những cấp bậc đề so sánh văn học cơ là So sánh hai chi tiết trong hai tác phẩm văn học; so sánh hai đoạn thơ; so sánh hai đoạn văn; so sánh hai nhân vật;So sánh cách kết thúc hai tác phẩm; so sánh phong cách tác giả; so sánh, đánh giá hai lời nhận định về một tác làm bài dạng đề so sánh văn họcĐứng trước một đề văn thường có rất nhiều cách triển khai, giải quyết vấn đề, song đối với kiểu đề so sánh văn học dù là ở dạng so sánh hai chi tiết, hai đoạn thơ, hai đoạnh văn, hay hai nhân vật .... phương pháp làm bài văn dạng này thông thường có hai cáchNối tiếp Lần lượt phân tích hai văn bản rồi chỉ ra điểm giống và khác nhauSong song Tìm ra các luận điểm giống và khác nhau rồi lần lượt phân tích từng luận điểm kết hợp với việc lấy song song dẫn chứng của cả hai văn bản minh 1 Phân tích theo kiểu nối tiếpĐây là cách làm bài phổ biến của học sinh khi tiếp cận với dạng đề này, cũng là cách mà Bộ giáo dục và đào tạo định hướng trong đáp án đề thi đại học - cao một lần lượt phân tích từng đối tượng so sánh cả về phương diện nội dung và nghệ thuật, sau đó chỉ ra điểm giống và khác này học sinh dễ dàng triển khai các luận điểm trong bài viết. Bài viết rõ ràng, không rối kiến thức nhưng cũng có cái khó là đến phần nhận xét điểm giống và khác nhau học sinh không thành thạo kĩ năng, nắm chắc kiến thức sẽ viết lặp lại những gì đã phân tích ở trên hoặc suy diễn một cách tùy hình khái quát của kiểu bài này như sau- Mở bài Dẫn dắt mở bài trực tiếp không cần bước này; giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánh- Thân bài Làm rõ đối tượng so sánh thứ 1 bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích;Làm rõ đối tượng so sánh thứ 2 bước này vận kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tíchSo sánh Nhận xét nét tương đồng và khác biệt giữa hai đối tượng trên cả các bình diện như chủ đề, nội dung hình thức nghệ thuật...bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích và thao tác lập luận so sánhLý giải sự khác biệt Thực hiện thao tác này cần dựa vào các bình diện bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học...bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích- Kết bài Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu; có thể nêu những cảm nghĩ của bản 2 Phân tích song songCách này hay nhưng khó, đòi hỏi khả năng tư duy chặt chẽ, lôgic, sự tinh nhạy trong phát hiện vấn đề học sinh mới tìm được luận diểm của bài viết và lựa chọn những dẫn chứng tiêu biểu phù hợp của cả hai văn bản để chứng minh cho luận điểm dụ, khi so sánh hai bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi và trích đoạn Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm. Ứng dụng cách viết này học sinh không phân tích lần lượt từng tác phẩm như cách một mà phân tích so sánh song song trên các bình diện Xuất xứ - cảm hứng - hình tượng - chất liệu và giọng điệu trữ hình khái quát của kiểu bài này như sau- Mở bài Dẫn dắt mở bài trực tiếp không cần bước này; giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánh- Thân bài Điểm giống nhau đưa ra luận điểm, dẫn chứng; điểm khác nhau đưa ra luận điểm, dẫn chứng.- Kết bài Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu; có thể nêu những cảm nghĩ của bản Lê Thị Quỳnh Sen lưu ý Trong thực tế không phải đề nào chúng ta cũng có thể áp dụng theo đúng khuôn mẫu cách làm như đã trình bày ở trên. Phải tùy thuộc vào cách hỏi trong mỗi đề cụ thể mà áp dụng theo cách nào và áp dụng sao cho linh hoạt, phù có khi vận dụng đầy đủ các ý của phần thân bài, cũng có khi phải cắt bỏ một phần cho hợp với yêu cầu trọng tâm của đề, hay dụng ý của người viết. Kiểu bài so sánh văn học yêu cầu thực hiện cách thức so sánh trên nhiều bình diện – So sánh các tác phẩm – So sánh các đoạn tác phẩm hai đoạn thơ hoặc hai đoạn văn xuôi – So sánh các nhân vật văn học. – So sánh các tình huống truyện. – So sánh các cốt truyện. – So sánh cái tôi trữ tình giữa các bài thơ. – So sánh các chi tiết nghệ thuật. – So sánh nghệ thuật trần thuật… Quá trình so sánh có thể chỉ diễn ra ở các tác phẩm của cùng một tác giả, nhưng cũng có thể diễn ra ở những tác phẩm của các tác giả cùng hoặc không cùng một thời đại, giữa các tác phẩm của những trào lưu, trường phái khác nhau của một nền văn làm bài dạng đề so sánhVì là một bài nghị luận nên bố cục một bài văn so sánh văn học cũng có 3 phần mở bài, thân bài và kết bài. Tuy nhiên chức năng cụ thể của từng phần lại có những điểm khác biệt so với kiểu bài nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích thơ hay nghị luận về một đoạn trích, tác phẩm văn ý khái quátMỞ BÀI– Dẫn dắt mở bài trực tiếp không cần bước này – Giới thiệu khái quát về các đối tượng so sánhTHÂN BÀIHọc sinh có thể chọn một trong hai cách sauCách 1 Làm rõ đối tượng thứ nhất bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích.Làm rõ đối tượng thứ 2 bước này vận kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích.So sánh nét tương đồng và khác biệt giữa hai đối tượng trên cả hai bình diện nội dung và hình thức nghệ thuật bước này vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích và thao tác lập luận so sánh.Lý giải sự khác biệt thực hiện thao tác này cần dựa vào các bình diện bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học bước này vận nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích.Cách 2 Giới thiệu vị trí, sơ lược về hai đối tượng cần so sánh nét tương đồng và nét khác biệt giữa hai hai nhiều đối tượng theo từng tiêu chí trên cả hai bình diện nội dung, nghệ thuật. Ở mỗi tiêu chí tiến hành phân tích ở cả hai tác phẩm để có thể thấy được điểm giống, điểm khác. Học sinh có thể dựa vào một số tiêu chí sau để tìm ý tất nhiên tùy từng đề cụ thể có thể thêm, hoặc bớt các tiêu chí – Tiêu chí về nội dung đề tài, chủ đề, hình tượng trung tâm tầm vóc, vai trò, ý nghĩa của hình tượng, cảm hứng, thông điệp của tác giả…. – Tiêu chí về hình thức nghệ thuật Thể loại, hệ thống hình ảnh, ngôn từ, nhịp điệu, giọng điệu, biện pháp nghệ thuật… 3. Sau khi chỉ ra điểm giống, điểm khác cần lí giải vì sao có điểm giống, điểm khác này. Với cách làm này các tiêu chí so sánh được thể hiện một cách rõ ràng và phân tích kĩ hơn tuy nhiên đòi hỏi học sinh phải có khả năng tổng hợp và tư duy rất cao để tìm ra các tiêu chí so sánh nếu không sẽ bị mất ý nên cách làm này theo chúng tôi chỉ nên áp dụng với đối tượng học sinh giỏi. Trong khuôn khổ của chuyên đề, tất cả các đề thực nghiệm đều được chúng tôi triển khai theo cách làm thứ nhất để phù hợp với đông đảo đối tượng học sinh phổ thông cũng như đáp án của Bộ giáo dục và đào BÀI– Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu – Có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân.

các dạng bài so sánh văn học